Матай  13
Төрт түрлі топыраққа себілген тұқым туралы астарлы әңгіме
1
Сол күні кейінірек Иса үйден шығып, көл жағасына барып отырды.
2
Қасына жиналған халықтың көп болғаны сонша, Иса қайыққа мініп, соған жайғасты. Ал барша халық жағалауда тұрды.
3
Иса оларға мынау сияқты астарлы әңгімелермен көп тәлім беріп былай деді: «Бір диқан тұқым себуге шығыпты.
4
Ол сеуіп жүргенде дәндердің кейбіреулері жол бойына түсіп қалады. Құстар ұшып келіп, шоқып жеп қояды.
5
Біраз тұқым топырағы аз тастақ жерге түседі. Топырақ жұқа болғандықтан, тұқым тез көктеп шығады.
6
Алайда күн шыққан соң күйіп, тамыр жая алмағандықтан қурап қалады.
7
Тағы басқа дәндер тікен арасына түседі. Тікендер қаулап, оларды тұншықтырып, өсірмей тастайды.
8
Ал өзге тұқымдар құнарлы топыраққа түседі. Бұлардың біразы жүз, басқалары алпыс, бірқатары отыз еседен өнім береді.
9
Құлағы барлар жақсылап тыңдап алсын!»
Ізгі хабарды тыңдап, түсініп, өнімді болу қажет
10
Шәкірттері Исаның қасына келіп:
— Халыққа сөзіңізді арнағанда неге астарлы әңгімелер айтасыз? — деп сұрағанда,
11
Оның жауабы мынадай болды:
— Құдай өз Патшалығы туралы сырларды білуді оларға емес, сендерге ғана бұйырған.
12
Өйткені кімде (біраз түсінік) бар болса,
а
соған тағы да беріліп, онікі асып-тасып кетеді. Ал кімде жоқ болса, оның өзімде бар дегені де одан алынып қойылады.
13
Мен бұларға астарлап айтамын, өйткені олар көріп тұрса да, шынымен көрмейді, естіп тұрса да, шынымен естімейді де, түсінбейді де.
14
Осылайша Ишая пайғамбардың алдын ала айтқан мына тәрізді сөздері олардың өмірінде жүзеге асады: Естисіңдер, бәрібір түсінбейсіңдер, көресіңдер, бәрібір аңғармайсыңдар!
15
Өйткені бұл халықтың жүректері қасарысқан сезімсіз,
ә
құлақтары керең, көздері жұмылған. Әйтпесе олар көздерімен көріп, құлақтарымен естіп, жүректерімен түсініп, теріс жолдарынан қайтар еді. Сонда Мен оларды рухани дертінен сауықтырар едім!
16
Ал сендер бақыттысыңдар:
б
көздерің көреді, құлақтарың естиді.
17
Сендерге шындығын айтайын: көптеген пайғамбарлар да, өзге әділ адамдар да сендер көріп жүрген нәрселерді көргілері келді, бірақ көре алмады, сендер естіп жүрген сөздерді естігілері келді, бірақ ести алмады.
в
18
Енді тұқым сепкен диқан туралы әңгіменің мағынасын тыңдаңдар:
19
біреу Патшалық туралы Ізгі хабарды естіп, түсінбесе, лезде әзәзіл шайтан келіп, сол адамның жүрегіне себілген бұл сөздерді ұрлап алып кетеді. Жол бойына түскен тұқым — осы.
20
Ал тастақ жерге себілгені мынаны көрсетеді: адам Ізгі хабарды естіген бойда оны қуанышпен қабылдайды,
21
бірақ тамыр жаймағандықтан берік болмайды. Ізгі хабарға бола басына азап не қуғын түскенде, дереу сенімінен безіп кетеді.
22
Тікен арасына себілген дәндер болса, мынаны білдіреді: біреу Ізгі хабарды естиді. Алайда бұ дүниелік тұрмыс қамын ойлап абыржып, байлыққа алданады. Осылайша Ізгі хабар ескерусіз қалып, өнім бермейді.
г
23
Ал құнарлы топыраққа себілген тұқым болса, мынаны бейнелейді: адам Ізгі хабарды тыңдап, түсініп, өнімді болады. Ол жүз, алпыс немесе отыз еседен өнім береді.
ғ
Құдай Патшалығының өсіп, өркендеуі туралы астарлы әңгімелер
24
Иса халыққа тағы басқа бір астарлы әңгімені айтып берді: «Құдай Патшалығының орнауы мынаған ұқсайды. Бір адам егіндігіне жақсы тұқым себеді.
25
Жұрт ұйықтап жатқанда дұшпаны келіп, бидай арасына бидайықтың
д
тұқымын шашып кетеді.
26
Бидай көктеп шығып, дән жинай бастағанда, әлгі арам шөп те өсіп шығады.
27
Сонда қызметшілері егіндіктің иесіне келіп:
— Мырза, жеріңізге сепкеніңіз жақсы тұқым емес пе еді? Онда бидайық қайдан шыққан? — деп сұрайды.
28
Ол:
— Мұны істеген дұшпан кісі, — деп түсіндіреді.
— Ендеше біздің сонда барып, отап тастауымызды қалайсыз ба?
29
— Жоқ, — деп жауап береді қожайын, — сендер бидайықты отаймыз деп, бидайды бірге жұлып тастарсыңдар.
30
Орылғанша бірге өсе берсін. Ал орақ кезінде егін жинаушыларға: Өртеп жіберу үшін алдымен арам шөптерді баулап, жиып алыңдар, ал бидайды жинап, қамбама құйыңдар! — деп бұйырамын».
31
Иса халыққа тағы мына астарлы әңгімені де айтып берді: «Құдай Патшалығы бір адамның егістігіне еккен қыша дәніне
е
ұқсас:
32
қыша дәні басқа тұқымдардан гөрі майда болса да, өскенде барлық дәнді дақылдардан биік болып шығып, бұтаға айналады. Сонда бұтақтарына құстар ұшып келіп, паналайды».
ж
33
Иса оларға астарлап келесі бір әңгімені де айтып берді: «Құдай Патшалығын ашытқымен де салыстыруға болады: әйелдер үш астау
з
ұнға аздаған ашытқы қосып, араластырған соң, ол барлық қамырды ашытып, көтереді».
34
Мұның бәрін Иса халыққа астарлы әңгімелермен айтты. Оларға еш нәрсені де астарсыз уағыздамады.
35
Осылай Құдайдың пайғамбар арқылы айтқан мына тәрізді сөздері жүзеге асты: «Астарлы әңгімелерді айтамын, Әлем жаратылғаннан бері бар құпияларды ашамын».
и


36
Бұдан кейін Иса халықты таратып, үйге кірді. Қасына келген шәкірттері: «Егіндіктегі арам шөп туралы астарлы әңгімені түсіндіріңізші», — деп өтінген соң,
37
Иса оларға былай деді: «Жақсы тұқым сепкен — көктен келген Билеуші.
к
38
Егіндік — осы дүние, жақсы тұқым — Құдай Патшалығының адамдары, ал бидайық — әзәзілдің адамдары.
қ
39
Сол арам шөптің тұқымын шашқан дұшпан — әзәзіл шайтан, орақ кезі — ақырзаман, ал орушылар — періштелер.
40
Жұрттың арам шөптерді жинап, өртеп жіберетіні сияқты, ақырзаманда да солай болады:
41
көктен келген Билеуші Өзінің періштелерін жібереді. Олар азғындық пен заңсыздық жасайтын адамдардың бәрін Оның Патшалығынан жинап алып,
42
жанып тұрған ошақ іспетті тозақ отына лақтырмақ. Сонда олар зар еңіреп жылап, қинала тістенетін болады-ау!
л
43
Ал әділдер көктегі Әкелерінің Патшалығында күн сәулесіндей жарқырайтын болады.
м
Құлағы барлар жақсылап тыңдап алсын!»
Құдай Патшалығынан үлес алудың маңыздылығы туралы астарлы әңгімелер
44
«Құдай Патшалығын егіндік жерге көмілген қазынаға да ұқсатуға болады. Соны тауып алған адам қазынаны қайтадан көміп тастап, қуанғанынан өзіндегі барды түгел сатып жіберіп, егіндікті сатып алады.
45
Құдай Патшалығы мынаған да ұқсайды: бір саудагер асыл інжу-маржан іздеп жүріп,
46
аса құнды біреуін тауып алады. Сонда ол өзінде бардың бәрін түгел сатып, сол асыл інжуге ие болады.
47
Құдай Патшалығын көлге тасталғанда әр түрлі балықтар түсетін аумен де салыстыруға болады.
48
Ау толғанда оны жағаға шығарып, отыра қалып, балықтың жақсыларын ыдысқа жинап алып, нашарларын лақтырып тастайды.
49
Ақырзаманда да осылай болмақ: періштелер келіп, жамандарды әділдерден ажыратып,
50
жанып тұрған ошақ іспетті тозақ отына лақтырады. Сонда олар зар еңіреп жылап, қинала тістенетін болады», — деп сөзін аяқтаған
51
Иса:
— Мұның бәрін түсіндіңдер ме? — деп сұрады. Шәкірттері:
— Иә, түсіндік, — деп жауап берді.
52
Иса:
— Сонымен Құдай Патшалығы туралы тәлім алып, Киелі жазбаларды оқытушы әрбір ғұлама
н
өз қазынасынан жаңасын да, көнесін де шығарып отырған үй иесіне ұқсайды, — деп тұжырымдады.
Назареттіктердің қиқарлығы және Жақия пайғамбардың шейіт болуы
53
Иса осы астарлы әңгімелерді айтып болғаннан кейін сол жерден кетіп қалды.
54
Өзінің өскен жеріне
о
келіп, ондағы мәжілісханада жамағатқа тәлім берді. Олар Оған қатты таңданып, өзара былай десті:
— Бұған мұндай даналық пен құдірет қайдан біткен?
55
Өзі ағаш ұстасының Баласы емес пе? Шешесінің аты — Мәриям, ал інілері — Жақып, Жүсіп,
ө
Шимон, Яһуда.
56
Қарындастарының бәрі де арамызда тұрады ғой. Сонда мұның бәрі Бұған қайдан біткен, ә?
57
Олар қызғаныштан Исаны көре алмай, ашуланды. Ал Иса оларға қарап:
— Өз ел-жұрты мен үй ішінен өзге жерде пайғамбар қадірсіз болмас, — деді.
п
58
Олардың сенбеушілігіне бола Иса сол маңайда көп кереметтер жасаған жоқ.



а  (25:29; Мар 4:25; Лұқ 8:18) Немесе: кімде (біраз рухани байлық) бар болса.

ә  Яки: ақыл-саналары қасарысқан, рухани шындыққа жабық (Иш 6:9-10).

б  Яки: Ал Құдай сендерді жарылқап тұр (5:3; 16:17).

в  Лұқ 10:24; Пет1 1:10-12; Евр 11:13; Жар 49:10,18.

г  Немесе: Ізгі хабар (Құдайдың сөзі) «тұншығып», өнім бермейді.

ғ  Яки: отыз еседен рухани өнім береді (25:34-40; Жақ 1:27; Ғал 5:22-26; Жох 15:9-16).

д  Бидайық көктеп шыққан кезде бидайға қатты ұқсайтындықтан екеуін бір-бірінен ажырату қиын.

е  Яки: еккен горчица тұқымына.

ж  Құдайдың игілікті әкімшілігі керемет өсіп, онда тек исраилдіктер үшін ғана емес, басқа халықтардың адамдары үшін де орын болады (8:10-11; 12:21; 28:18-20; Дан 4:8-9; Елш 10:34-35).

з  Немесе: үш мөлшер (сатон деген өлшемнің көлемі 13 л шамасында болатын).

и  Жыр 77:2.

к  Яки: Құдай тағайындаған Билеуші («Адам Ұлы», яғни Мәсіхтің Өзі: 8:20; 9:6).

қ  Немесе: шайтанның балалары (яғни оның жолымен жүріп, мінез-құлқын паш ететіндер: Жох 8:44-45).

л  Немесе: өкініп, бармақтарын тістейтін болады (8:12; Лұқ 13:28).

м  5:14,16; Нқл 4:18; Дан 12:3; Жох 5:35.

н  Немесе: тәлім алған әрбір дін мұғалімі (23:34; Елш 18:24-28).

о  Ғалилея аймағындағы Назарет қаласына (2:23; Лұқ 4:16).

ө  Яки: Жоси (Жүсіп есімінің қысқаша түрі: 27:56).

п  Мар 6:4; Лұқ 4:24; Жох 4:44.